Variànte lìguri

ZE	Quésta pàgina a l'é scrîta in léngoa zenéize A Grafîa adeuviâ a l'é quélla de l'Académia Ligùstica do Brénno

Dæto che o lìgure o no l'é 'na léngoa unitâia, gh'é divérsce variànte. Ste ùrtime son interlexìbili tra de lô, scibèn se diferênçian pê influense riçevûe da âtre léngoe (cómme l'italiàn ò o françèise) ò da âtri dialetti. E variànte ciù inportanti, ascì dîte parlæ lìguri, son o zeneize, o savoneize, o spezzin, o ventemigliusu, o tabarchin, o monegasco, e o noveize.

Variante prinçipæ

I Dialetti lìguri de l'Italia do Nòrd

Ecco e prinçipæ variante de lìgure parlæ a-a giornâ d'ancheu:

• Lìgure örientâle (ò do Levànte): parlòu in sce a Rivêa de Levànte, andando vèrso est rizûlta avéi senpre magiôi influense do dialetto lunigianéize.
  • Lìgure spezzìn
• Zeneize (ò Lìgure centrâle): parloù tra Framua e Câo Noli, a l'è a variante ciù parlâ e conosciûa, bâze pe sécoli pe-a léngoa scrîa.
• Lìgure öcidentâle (ò do Ponénte): parlòu in sciâ Rivêa de Ponénte
  • Lìgure savoneize (ò centro-öcidentâle ò do medio Ponénte)
  • Lìgure ventimiggéize (ò d'estrêmo Ponénte)
    • Lìgure monegasco (ò léngoa monegasca)
• Lìgure d'Otrazôvo (de la da-i Zôvi)
  • Lìgure noveize
• Lìgure arpìno
  • Lìgure roiasco
    • Lìgure brigasco
    • Lìgure tendasco
• Lìgure coloniâle
  • Lìgure coloniâle in Còrsega
    • Lìgure bonifassìn
  • Lìgure coloniâle in Sardegna
    • Lìgure tabarchìn
  • Lìgure coloniâle in Fransa
    • Lìgure figon †
  • Lìgure coloniâle in Spagna
    • Lìgure de Gibiltæra †
    • Lìgure de Nêuva Tabarca †

Paragón

Monegasco (Munegascu)	Ventimiggéize (Ventemigliusu)	Savoneize	Zeneize	Noveize (Nuvaize)	Spezzìn	Bonifassìn	Tabarchìn
ün	in	ün	un	in/ûn	ün	ün	in
üna	ina	üna	unn-a	ûnn-a	üna	üna	ina
ru /r'	u /l'	u /l'	o / l'	ei/e/u/l'	er /l'	u /l'	u /l'
ciü	ciü	ciü	ciù	pü	ciü	ciü	ciü

Vôxe corelæ

• Lengoa ligure

Colegamenti estèrni

• Sulle tracce del dialetto ligure