Barestin
AR
|
Sta pagina chi a l'è scrita in arbenganese, inta varietàe barestéa |
Barestin cumün | |||
---|---|---|---|
Panuramma du Burgu
| |||
Localizaçión | |||
Stâto | Itàlia | ||
Región | Ligüria | ||
Provìnsa | Savuna | ||
Aministraçión | |||
Scìndico | Stefano Saturno (lista civica de centru-driccia "Balestrino oggi") da-o 4-12-2021 | ||
Teritöio | |||
Coordinæ: | 44°07′30.47″N 8°10′17.47″E | ||
Altitùdine | 371 m s.l.m. | ||
Superfìcce | 11,27 km² | ||
Abitanti | 532[2] (31-10-2023) | ||
Denscitæ | 47,2 ab./km² | ||
Fraçioìn | Bergalla, Burgu, Cuniu, Pöżżu[1] | ||
Comùn confinanti | Castrevegliu, Cixan, Türan, U Seriæ, Sücaré | ||
Âtre informaçioìn | |||
CAP | 17020 | ||
Prefìsso | 0182 | ||
Fûzo oràrio | UTC+1 | ||
Còdice ISTAT | 009008 | ||
Cod. cadastrâ | A593 | ||
Targa | SV | ||
Cl. scìsmica | zöna 3 (sismicitæ bàssa)[3] | ||
Cl. climàtica | zöna E, 2 190 GG[4] | ||
Nomme abitanti | Barestèi Barestinolli (in Carpe) | ||
Sànto patrón | Sant'Andria | ||
Giórno festîvo | 30 nuvémbre | ||
Cartògrafîa | |||
Pusisiun du cumün de Barestin inta pruvincia de Savuna | |||
Scîto instituçionâle | |||
Barestin[n. 1] (Baestìn au Burghettu, Balèstrìn in arbenganese d'Arbenga[5], Balestrìn o Barestrìn in żenese, Balestrino in italian) u l'è in cumün ligüre da pruvincia de Savuna ch'u gh'à ina pupulasiun de 532 abitanti (au 31 d'utubre du 2023)[2].
Geugrafia
[modìfica | modìfica wikitèsto]-
L'Erexea mirà dau Munte de San Peru
-
A Rocca Cian de Prai da San Peru
-
L'Arpe de Barestin, de lungu da San Peru
U cumün de Barestin u se tröva inte l'entrutæra da Rivera de Punente, a ciü o menu 7 chilometri dau mæ, int'ina valle lateræle de chella du Varatèlla, traversà dau Rian du Punte[n. 2], e p'ina parte ascì inte chella du Rian de Carpe, cu'ina superfice ch'a riva a 11,26 km2 in tüttu[6].
A valle de Barestin a l'è serà sciü træi fianchi da cadene de munti ch'i sun intu grüppu du Munte Cærmu: a cresta ciü æta a l'è chella ch'a cara żü daa Rocca e, rivà inte tære barestee aa Rocca du Cian de Prai (827 m), a passa pe a Rocca Cüraira (721 m), a Colla de Barestin (660 m) e l'Erexea (o Arexea, 813 m), pe rivæ au cunfin cun Türan, de dunde a carerà żü fina au Burghettu, in curispundensa du Munte Aü (748 m) e a Punta Barèste. Da pöi, i ghe sun ancua i munti ciü bassi ch'i særa u valun a nord, cu'a crèsta che dau Cian de Prai a se svilüppa vèrsu levante pasandu pe u Pöżżu de l'Arpe (614 m) e u Pöżżu de Barestin (539 m), cu'ina diramasiun a nord inti scögli di Spèttari e du Bæżu du Mercöiru (491 m)[7][8].
I riai du valun i sun mesci grossu moddu de travèrsu au Rian du Punte, tantu ch'an scavou e rive di munti au reundu cun de furme ch'i se ripete, dae żotte ciü svilüppae intu fiancu au sciuriu, dund'u gh'è u paiże. Intu teritoriu de Barestin ghe nasce ascì di riai ch'i cara vèrsu nord pe fenì intu Rian de Carpe o inta Varatèlla, cumme u Rian de Funtana Grossa, chellu de Caranche e chellu de l'Uriva[8][9].
Frasiui e burgae
[modìfica | modìfica wikitèsto]-
Panuramma de Bergalla Suttana, l'antigu Vilæru
-
Panuramma du Cuniu
-
Panuramma du Pöżżu Survan e Suttan
-
Panuramma du Burgu
U cumün de Barestin u se cumpune de quattru frasiui, de lucalitae recunusciüe dau sò statütu e de burgae tostu sparie da Fasciöra e du Fusou[1]. In particulà, da munte a valle, e quattru frasiui barestee i sun chelle de:
- Bergalla: a frasiun ciü a munte, a l'è furmà dae burgae de Bergalla Suttana e Survana, spartie intu messu dau stradun pe Castrevegliu. A burgà de sutta, antigamente diccia Vilæru, a se tröva intu scitu dund'i se tacca e due vie ch'i travèrsa a valle e a s'è svilüpà int'ina furma a prumuntoriu; chella Survana a l'è int'in cian de d'ætu au stradun e a se presenta cumm'ina riga de cà mescie in parallelu aa via. In curispundensa du stradun a gh'è ascì a capella da burgà, intitulà a Sant'Apulonia[10].
- Cuniu: frasiun mescia a messa costa, appena sutta au stradun, a s'è svilüpà a valle da veglia via pe Bergalla, in si fianchi d'in riżżö perpendiculære a sta chi ch'u cara żü pe i campi sutta ae cà, facciu ch'u gh'à dou ina furma alungà vèrsu u bassu. A capella du Cuniu, ch'a se tröva ciü a punente, a l'è dedicà a Sant'Antoniu[10].
- Pöżżu: a żinquesèntu metri a munte du Burgu, u l'è spartiu inte due burgae du Pöżżu Suttan e du Pöżżu Survan, destacae dau stradun che chi u piglia u camin da veglia via. U Pöżżu Suttan, ciü picenin, u se tröva in żimma a in briccu e u l'è liou aa via da valle da l'antigu riżżö da Muntaella; a burgà survana a l'è pe cuntru ciü svilüpà, cu'e sò cà ch'i se tröva in si dui fianchi da via Piemunte, ch'a munta vèrsu l'Arpe de travèrsu au stradun. Intu Pöżżu, cresciüu du bèllu cun l'abandun du Burgu, a gh'è a gexa növa de Sant'Andria, a parocchia de Barestin[10].
- Burgu: sede da cumüna e frasiun ciü impurtante primma de l'abandun da sò parte veglia, a l'è custruia au reundu d'in bæżu dund'u gh'è, in sa żimma, u castellu di marchesi de Barestin. Intu burgu vegliu, in ruvina, i se tröva ancua di ætri edifiżżi storici, cumme a gexa veglia de Sant'Andria, u Tribunæ, l'Uspiæ e, dau stradun, l'uratoriu de San Carlu e e scuderie du Marchese[10].
Cunfin
[modìfica | modìfica wikitèsto]U cumün de Barestin u gh'à di cunfin cun chellu de Türan a nord e a levante, cu-u Seriæ a süd-est, Cixan a süd, Sücaré a süd-ovest e Castrevegliu a punente[1].
Storia
[modìfica | modìfica wikitèsto]Urigine du numme
[modìfica | modìfica wikitèsto]Preistoria
[modìfica | modìfica wikitèsto]Antighitae
[modìfica | modìfica wikitèsto]Etae de messu
[modìfica | modìfica wikitèsto]Etae mudèrna
[modìfica | modìfica wikitèsto]Etae cuntempurania
[modìfica | modìfica wikitèsto]Abitanti
[modìfica | modìfica wikitèsto]Evulusiun demugrafica
[modìfica | modìfica wikitèsto]Abitanti censîi[11]
Minuranse furèste
[modìfica | modìfica wikitèsto]Dandu amentu a l'ISTAT, au 31 de dixèmbre du 2023 a Barestin i ghe sun 18 residenti furèsti[12].
Cugnummi ciü difüxi
[modìfica | modìfica wikitèsto]I cugnummi ciü difüxi a Barestin i sun: Panizza (Paniżża), Rosso (Russu), Richero (Richeru), Ronco (Runcu) e Pastorino (Pastürin)[13].
Posti de interèsse
[modìfica | modìfica wikitèsto]Architetüre religiuse
[modìfica | modìfica wikitèsto]Architetüre civili
[modìfica | modìfica wikitèsto]Architetüre militæri
[modìfica | modìfica wikitèsto]Ecunumia
[modìfica | modìfica wikitèsto]Cultüra
[modìfica | modìfica wikitèsto]Manifestasiui
[modìfica | modìfica wikitèsto]Fèste e fêre
[modìfica | modìfica wikitèsto]Aministrasiun
[modìfica | modìfica wikitèsto]Scindici de Barestin
[modìfica | modìfica wikitèsto]Perîodo | Prìmmo çitadìn | Partîo | Càrega | Nòtte | |
---|---|---|---|---|---|
29 de żügnu du 1988 | 5 d'avrì du 1990 | Pietro Beccaria | DC | Scindicu | [14] |
5 d'avrì du 1990 | 7 de żügnu du 1993 | Carlo Ismarro | DC | Sindaco | |
7 de żügnu du 1993 | 28 d'avrì du 1997 | Carlo Ismarro | PPI | Scindicu | |
28 d'avrì du 1997 | 14 de mażżu du 2001 | Carlo Ismarro | PPI | Scindicu | |
14 de mażżu du 2001 | 30 de mażżu du 2006 | Ubaldo Pastorino | lista civica | Scindicu | |
30 de mażżu du 2006 | 16 de mażżu du 2011 | Italo Panizza | lista civica | Scindicu | |
16 de mażżu du 2011 | 6 de żügnu du 2016 | Gabriella Ismarro | "Un futuro per Balestrino" (lista civica) |
Scindicu | |
6 de żügnu du 2016 | 4 d'utubre du 2021 | Gabriella Ismarro | "Un futuro per Balestrino" (lista civica) |
Scindicu | |
4 d'utubre du 2021 | in carega | Stefano Saturno | "Balestrino oggi" (lista civica de centru-driccia) |
Scindicu |
Cumünicasiui
[modìfica | modìfica wikitèsto]Stradde
[modìfica | modìfica wikitèsto]Notte
[modìfica | modìfica wikitèsto]- Notte au testu
- ↑ Dicciu [bareʃ'tiŋ]; [bares'tiŋ] in tuiranin e carporu; [baɹεʃ'tiŋ] in Èrli e a Castrevegliu
- ↑ A Türan cunusciüu cumme Rian de Baresciun
- Notte bibliugrafiche
- ↑ 1,0 1,1 1,2 (IT) Cumüna de Barestin, Statuto (PDF), in sce dait.interno.gov.it. URL consultòu o 7 arvî 2024.
- ↑ 2,0 2,1 Dætu Istat - Pupulasiun residente au 31 d'utubre du 2023.
- ↑ Clascificaçion sismica (XLS), in sce protezionecivile.gov.it.
- ↑ Lézze 26 agósto 1993, n. 412, alegòu A, Tabélla di gràddi/giórno di Comùn pe Región e Provìnsa (PDF), in sce efficienzaenergetica.acs.enea.it, 1 màrso 2011, p. 151. URL consultòu o 25 arvî 2012.
- ↑ (LIJ, IT) Angelo Gastaldi, Nummi de sittè, paisi e lucalitè, in De tüttu in po', Arbénga, Edizioni del Delfino Moro, 1996, p. 120.
- ↑ Zunino, 2015, p. 12
- ↑ Zunino, 2015, p. 13
- ↑ 8,0 8,1 Gallea & Lertora, 2005, pp. 10-11
- ↑ Zunino, 2015, pp. 12-13
- ↑ 10,0 10,1 10,2 10,3 Zunino, 2015, p. 16
- ↑ Statistiche I.Stat ISTAT URL cunsürtàu u 30-12-2023.
- ↑ (IT) Bilancio demografico popolazione straniera al 31 dicembre 2023, in sce demo.istat.it. URL consultòu l'11 arvî 2024.
- ↑ (IT) I cugnummi ciü difüxi cumün pe cumün, Barestin, in sce cognomix.it. URL consultòu l'11 arvî 2024.
- ↑ U s'è demisciu daa carega
Bibliugrafia
[modìfica | modìfica wikitèsto]- (IT) Antonino Ronco, Balestrino: una valle, un feudo, una civiltà, Sena, De Ferrari Editore, Lügliu 2000.
- (IT) Francesco Gallea e Eugenio Lertora, Balestrino. Il Castello e le sue Borgate, Löa, Tipolitografia Natgraf, Nuvembre 2005.
Ætri prugètti
[modìfica | modìfica wikitèsto]- Wikimedia Commons a contêgne di files in sce Barestin
Liammi de föra
[modìfica | modìfica wikitèsto]- (IT) Enrico Zunino, Piano di Recupero del Borgo antico di Balestrino (PDF), in sce balestrino-api.municipiumapp.it, 22 màzzo 2015. URL consultòu o 7 arvî 2024.
Contròllo de outoritæ | VIAF (EN) 158472888 · LCCN (EN) n2003045136 · WorldCat Identities (EN) n2003-045136 |
---|