L'Orba

A fraçion de San Pê into comûne de l'Orba

In urbasco, a parlâ do pòsto, o comûne se dixe R'Urba ò L'Urba; in zeneize L'Orba. O gh'à 694 abitanti

Geògrafia

L'Orba a s'atrêuva inta Provinsa de Sann-a. O l'è compòsto da-i paisi de Ævagianca, Vara (in it.: Vara Inferiore), Vara D'äto (in it: Vara Superiore), San Pê dr'Urba, Martina e da fraçioin ciù piccinn-e ò leughi d'insediamento comme Marasca, Dan, Vassuria.

Da-a ciassa a-a Ferea

Zù pe-a rivetta s'arìva a-a Ferea (gh'é anche 'na stradda ch'a passaa davanti a l'Alpino, meno ripida ma ciù lónga). A ra Frera, cómm'o dîxe o nómme gh'êa l'òficinn-a, e-o moin, a fòrsa motrice a l'êa dæta da-o Beo, 'n lago artificiale ch'o "pescàva" da l'Urba, o 'àiva senpre o stesso livello, o lago lóngo cómme tutta a ciann-a, o pasàva deré a-e case, o Beo finìva in fónda a Rivetta, cóntra 'na miagetta a fianco da stradda, da l'atra parte, sótta gh'êa 'n'arcata, se vedéivan træ canæ de legno, unn-a larga pò-u moin e dôe pe l'òficinn-a, o Maggio e-a Fuxìnn-a, e canæ êan seræ da' n sportello, a maneuvra pe arvî ò serâ l'ægoa,a l'êa drento, se dovéiva tiâ de sbarre lunghe ch' êan "a portâ de man".

O maggio ,'n gròsso martello, pe manego 'n trónco colegòu a 'na rêua a denti ò tacche distançiæ, arvìndo l'ægoa, o dente o tiâva sciù o maggio, ch'o cazéiva pezantemente co-a parte sensa (lìscia) o no l'êa veloce, gh'àivan o tenpo de spustâ o færo da bàtte. A tersa canâ, pe-a Fuxìnn-a, a l'êa ciù streita e ciù èrta a terminâva, co-în barilòtto garbòu el'ægoa a finî lì, sàiva a dî 'na "Tromba Idroeolica", a l'atisâva o fêugo,o carbón incandescénte istantânio senpre a dispoxiçión, o l'aomentàva a produçión.

Coltûa

Inta categoria Testi da tradiçion ghe son ben de filastrocche into parlâ urbasco, comme Daulisjin-a daulisjian-a, Vaggu zù da u rian e Diu marmellu.

L'urbasco l'è 'n parlâ de pasaggio tra ligure e piemonteize.

Colegaménti esterni

Altri progetti

• Wikimedia Commons

• Wikimedia Commons a contêgne di files in sce L'Orba