Sâta a-o contegnûo

U Burghettu (Santu Spiritu): diferénse tra e verscioìn

Sta pagina chi a l'è scrita in arbenganese
44°06′32.59″N 8°14′28.89″E
Da Wikipedia
Naviga nella cronologia in modo interattivo
← Diferénsa de prìmmaDiferénsa aprêuvo →
Contegnûo scasòu Contegnûo azónto
VixoâWikitèsto
Ashoppio (discusción | contribûti)
236 modìfiche
stemma megio
Ashoppio (discusción | contribûti)
236 modìfiche
Nisciùn ògètto de modìfica
Lìnia 1: Lìnia 1:
{{Arbenganese|variànte=, inta varietè burghetina}}
{{Nota disambigua|o comun inta pruvinsa de Impe(r)ia|O Borghetto (Arroscia)}}{{Nota disambigua|o comun inta pruvinsa da Speza|O Borgheto (Vara)}}{{Arbenganese|variànte=, inta varietè burghetina}}
{{Divisione amministrativa
{{Divisione amministrativa
|Nome = U Burghettu
|Nome = U Burghettu

Versción de 01:00, 27 agó 2024

Template:Nota disambiguaTemplate:Nota disambigua

AR
 Sta pagina chi a l'è scrita in arbenganese, inta varietè burghetina
U Burghettu
cumün
U Burghettu – Stemma
U Burghettu – Veduta
U Burghettu – Veduta
Panuramma du Burghettu
Localizaçión
StâtoItàlia Itàlia
Región Liguria
Provìnsa Savuna
Aministraçión
ScìndicoGiancarlo Canepa (lista sivica de centru-destra "Borghetto c'è") da-o 12-6-2017 (2º mandòu da-o 12-06-2022)
Dæta de instituçión1861
Teritöio
Coordinæ:44°06′32.59″N 8°14′28.89″E
Altitùdine2 m s.l.m.
Superfìcce5,39 km²
Abitanti4 627[2] (31-10-2023)
Denscitæ858,44 ab./km²
Comùn confinantiBuisàn, Löa, Tuiàn, U Sejâ
Âtre informaçioìn
CAP17052
Prefìsso0182
Fûzo oràrioUTC+1
Còdice ISTAT009012
Cod. cadastrâA999
TargaSV
Cl. scìsmicazöna 3 (sismicitæ bàssa)[3]
Cl. climàticazöna C, 1 360 GG[4]
Nomme abitantiburghetìn
cianta coi (surv.)[1]
Sànto patrónSan Matê
Giórno festîvo21 de setenbre
Cartògrafîa
Màppa de localizaçión: Liguria
U Burghettu
U Burghettu
U Burghettu – Mappa
U Burghettu – Mappa
Pusisiùn du cumün du Burghettu inta pruvinsa de Savuna
Scîto instituçionâle
Wikidata · Info

U Burghettu (O Borghetto in zenese[5], Burghétu in finarìn[6], Borghetto Santo Spirito in italian) u l'è in cumün ligüre da pruvinsa de Savuna cun 4.627 abitanti[2].

Geugrafìa

U Burghettu u se tröva sutta au Munte Piccheu (âtu 280 m) intu teritoiu sciacàu tra u Mâ Ligüre, u Riàn Cazasse e i munti ch'i u separan dau Sejâ. U teritoiu burghetìn u l'è caraterizàu daa presensa da Scciumêa Varatella, ch'a l'à furmàu a ciâna custêa dund'u l'è scituàu u paize.

Storia

Ina mappa du Burghettu fèta inte l'annu 1807

Abitanti

U Burghettu u cunfina cun Buisàn e Löa a nord, cun Tuiàn a punente e cu-u Sejâ a mezugiurnu. A levante u l'è bagnàu dau Mâ Ligüre.

Evulusiùn demugrafica

Abitanti censìi[7]

Minuranse fureste

Dandu amentu a l'ISTAT, au 31° de dixenbre du 2023, au Burghettu i ghe sun 469 residenti furesti[8].

Cugnummi ciü difüxi

Seçión vêua
Quésta seçión a l'é ancón vêua. Ti pêu agiutâ a scrîvela!

Persune lighè au Burghettu

Seçión vêua
Quésta seçión a l'é ancón vêua. Ti pêu agiutâ a scrîvela!

Posti de interesse

Architetüe religiuse

  • A faciâta da gêxa de San Matê
    A faciâta da gêxa de San Matê
  • U santuariu de Sant'Antoniu de Padova
    U santuariu de Sant'Antoniu de Padova
  • Capella da Madonna di Angeli
    Capella da Madonna di Angeli
  • Capella da Madonna da Neive
    Capella da Madonna da Neive
  • Gêxa de San Matê: a l'è l'antìga parocchia du burgu, realizâ au postu de ina primma gêxa tiâ sciü intu Trexentu au mumentu da fundasiùn du pàize. A l'è stèta cunsacrâ ai 4 de utubre du 1643 dau vescu d'Arbenga Pier Francesco Costa e d'alantù a l'à cunservàu u sò stìle baroccu. Custrusiùn a trè navâte, a gh'à in artâ magiù du 1715 e ina serie de capelette laterâli; tra e opere ciü inpurtanti, drentu aa gêxa i ghe sun trei quaddri du Giuxeppe Badaraccu, ina statua de San Matê da scöa du Maragiàn e ina de Santa Maria Madalena du Paolo Olivari[9].
  • Atoiu de San Giuxeppe: u l'è l'atoiu du centru storicu, custruìu du 1685 de föa de miage e in prinsipiu dìtu da Misericordia o da "buna morte". Arangiàu ch'u nu l'è guèi, u se tröva inta ciassa dedicâ aa Madonna da Guardia e u cunserva u quaddru du Miraculu da müa, opera du Badaraccu[10].
  • Gêxa-santuariu de Sant'Antoniu: gêxa de ciü növa custrusiùn, a l'è l'âtra parocchia du pàize insèmme a quella de San Matê.
  • Capella da Madonna di Angeli: a l'è ina capella ch'a se tröva inta regiùn de Cazasse, vixìn ai cunfìn cun Löa. In urigine chi a gh'êa in atoiu, tiàu sciü du 1645 pe cuntu de Giacomo Maria Orsero, ma u l'è stètu ruvinàu du 1795 intu cursu da bataggia de Löa. A növa capella, osciüa daa famiggia Guido e realizâ au pustu de l'antigu atoiu, a l'è stèta cunsacrâ du 1939 e, da alantù, ai 2 d'agustu se festezza tütti i anni a festa da titulâre[11].
  • Capella da Madonna da Nêve: a l'è afaciâ in s'ou stradùn che dau Burghettu a và in Tuiàn, in curispundensa du burgu abandunàu de Pataè[12].
  • Cunventu de Santu Spiritu: antiga custrusiùn religiusa furmâ da ina gêxa cun, d'ataccu, in cunventu e in uspeâ, a se truvâva in simma au Càu d'Ansiu e da lê u Burghettu u l'à pigiàu u numme. Fundàu a l'11 de mârsu du 1154, u cunventu u l'è stètu aa fìn caciàu zü dai fransexi du 1811, pe druvì a stradda "nasiunâle" che d'ancö a l'è diventâ l'Aurelia[13].

Architetüe sivili

  • U palassu Elena Pietracaprina
    U palassu Elena Pietracaprina
  • U castellu Borelli
    U castellu Borelli
  • Castellu Borelli: residensa custruìa intu XIX seculu, scimile a in castellu medievâle[14].
  • Palassu Elena Pietracaprina: tiàu sciü du 1915, u l'è stètu u palassu du cumün; d'ancö u l'è vegnüu a sêde da bibliutêca cumünale[15].

Ecunumia

Seçión vêua
Quésta seçión a l'é ancón vêua. Ti pêu agiutâ a scrîvela!

Cultüa

Istrusiùn

Seçión vêua
Quésta seçión a l'é ancón vêua. Ti pêu agiutâ a scrîvela!

Dialettu burghetìn

Seçión vêua
Quésta seçión a l'é ancón vêua. Ti pêu agiutâ a scrîvela!

Feste e fêe

Seçión vêua
Quésta seçión a l'é ancón vêua. Ti pêu agiutâ a scrîvela!

Aministrasiùn

Scindici du Burghettu

Perîodo Prìmmo çitadìn Partîo Càrega Nòtte
1945 1946 Luigi Vacca Scindicu
1946 1951 Giacomo Cavallino DC Scindicu
1951 1960 Giuseppe Rocca DC Scindicu
1960 1972 Silvano Barone DC Scindicu
1972 1975 Angelo Tito Reale DC Scindicu
1975 1984 Pierluigi Bovio PCI Scindicu
13 d'agustu du 1984 27 de mazzu du 1989 Gianluigi Figini PSI Scindicu
15 de lüggiu du 1989 25 de utubre du 1990 Gianluigi Figini PSI Scindicu
19 de dixenbre du 1990 6 de lüggiu du 1992 Riccardo Badino PDS Scindicu
6 de lüggiu du 1992 23 de dixenbre du 1992 Sergio Grandesso Silvestri Cumisâiu
straordinâiu
13 de frevâ du 1993 17 de nuvenbre du 1997 Riccardo Badino lista civica de centru-sinistra Scindicu
17 de nuvenbre du 1997 28 de mazzu du 2002 Franco Malpangotto FI Scindicu
28 de mazzu du 2002 29 de mazzu du 2007 Franco Malpangotto CdL Scindicu
29 de mazzu du 2007 6 de mazzu du 2012 Santiago Vacca PdL Scindicu
24 de mazzu du 2012 12 de lüggiu du 2016 Giovanni Gandolfo Noi per Borghetto
(lista civica de centru-sinistra) 		Scindicu [16]
12 de lüggiu du 2016 6 de frevâ du 2017 Andrea Santonastaso Cumisâiu
straurdinâiu 		[17]
6 de frevâ du 2017 12 de zűgnu du 2017 Fabrizia Triolo Cumisâiu
straurdinâiu 		[18]
12 de zűgnu du 2017 13 de zűgnu du 2022 Giancarlo Canepa Borghetto c'è
(lista civica de centru-drita) 		Scindicu
13 de zűgnu du 2022 in càrega Giancarlo Canepa Borghetto c'è
(lista civica de centru-drita) 		Scindicu

Vie de cumünicasiùn

Stradde

Seçión vêua
Quésta seçión a l'é ancón vêua. Ti pêu agiutâ a scrîvela!

Feruvìa

A stasiùn du Burghettu
U mèximu argumentu in detaggiu: Stasiùn du Burghettu (San Spìrtu).
Seçión vêua
Quésta seçión a l'é ancón vêua. Ti pêu agiutâ a scrîvela!

Portu

Seçión vêua
Quésta seçión a l'é ancón vêua. Ti pêu agiutâ a scrîvela!

Notte

  1. ↑ Beniscelli & Vado, 1975, p. 77
  2. ↑ 2,0 2,1 Dâtu Istat - Pupulasiùn ai 31 d'utubre du 2023.
  3. ↑ Clascificaçion sismica (XLS), in sce protezionecivile.gov.it.
  4. ↑ Lézze 26 agósto 1993, n. 412, alegòu A, Tabélla di gràddi/giórno di Comùn pe Región e Provìnsa (PDF), in sce efficienzaenergetica.acs.enea.it, 1 màrso 2011, p. 151. URL consultòu o 25 arvî 2012.
  5. ↑ (LIJ, IT, EN) Deize: diçionäio italian-zeneise - Borghetto Santo Spirito, in sce conseggio-ligure.org. URL consultòu o 15 agòsto 2024.
  6. ↑ (LIJ, IT) Luigi Alonzo Bixio, Dizionario delle parlate finalesi, U Finâ, Centro Storico del Finale, 2000, p. 152.
  7. ↑ Statistiche I.Stat - ISTAT;  URL cunsültàu u 30-12-2023.
  8. ↑ (IT) ISTAT, Bilancio demografico popolazione straniera, in sce demo.istat.it. URL consultòu o 20 agòsto 2024.
  9. ↑ AA. VV., 1999
  10. ↑ AA. VV., 1999, p. 76
  11. ↑ (IT) Caterina Guido, Nostra Signora degli Angeli - La storia di una chiesa, Arbenga, Vitale Edizioni.
  12. ↑ (IT) Cappella di Nostra Signora della Neve, in sce beweb.chiesacattolica.it. URL consultòu o 3 agòsto 2023.
  13. ↑ Beniscelli & Vado, 1975, pp. 29-30
  14. ↑ (IT) Castello Borelli con cappella, giardino e pertinenze, relazione storico-artistica (PDF), in sce srvcarto.regione.liguria.it. URL consultòu o 20 agòsto 2024.
  15. ↑ (IT) Palazzo Comunale, in sce catalogo.beniculturali.it. URL consultòu o 20 agòsto 2024.
  16. ↑ Doppu e dimisciui de sêi consegê de dêxe a giünta a cazze pe-a mancansa du nümeru legâle
  17. ↑ Numinau cun Decrêtu du Presidente da Repüblica du 4 d'agustu du 2016 e püblicâ inta Gazetta Uficiâ n. 200 du 27 de agustu du 2016
  18. ↑ (IT) Borghetto, arrestato Santonastaso: Triolo nuovo commissario prefettizio, in sce primocanale.it, 7 frevâ 2017. URL consultòu o 6 arvî 2023.

Bibliugrafìa

  • (IT) Giannetto Beniscelli e Piero Vado, Borghetto Santo Spirito e la sua storia, Savuna, Stampa - Grafiche F.lli Spirito, Mârsu 1975.
  • (IT) AA. VV., La Chiesa di San Matteo in Borghetto Santo Spirito, Arbenga, Parocchia de San Matê - Tipolitografia Fratelli Stalla, Utubre 1999.

Âtri prugetti

Ligammi de föa

  • (IT) Scitu ufisiâ, in sce comune.borghettosantospirito.sv.it. URL consultòu o 19 frevâ 2023.
Contròllo de outoritæVIAF (EN) 170434143 · WorldCat Identities (EN) 170434143
Estræto da "https://lij.wikipedia.org/w/index.php?title=U_Burghettu_(Santu_Spiritu)&oldid=250237"