Castreveggiu
AR
|
Sta pagina chi a l'è scrita in arbenganese, inta varietài lucàle |
| Castrevegliu comun | ||
|---|---|---|
| ||
 | ||
| Localizaçión | ||
| Stâto |  Italia
| |
| Región |  Liguria
| |
| Provìnsa | Sann-a | |
| Aministraçión | ||
| Scindico | Marino Milani (Lega Nord) da-o 26-5-2014 (2º mandòu da-o 27-5-2019) | |
| Dæta de instituçión | 1861 | |
| Teritöio | ||
| Coordinæ: | 44°07′49.73″N 8°06′55.85″E / 44.130481°N 8.115514°E | |
| Altitùdine | 420 m s.l.m. | |
| Superfiçie | 16,14 km² | |
| Abitanti | 141[1] (31-5-2020) | |
| Denscitæ | 8,74 ab./km² | |
| Fraçioìn | Veserxe | |
| Comûni confinanti | Barestin, Bardenèi, Èrli, Garesce (CN), Tui(r)àn, Sücca(r)ellu | |
| Âtre informaçioìn | ||
| CAP | 17034 | |
| Prefìsso | 0182 | |
| Fûzo orâio | UTC+1 | |
| Còdice ISTAT | 009021 | |
| Cod. cadastrâ | C276 | |
| Targa | SV | |
| Cl. sismica | zöna 3 (sismicitæ bàssa)[2] | |
| Cl. climatica | zöna E, 2 324 GG[3] | |
| Nomme abitanti | castreveggìn (lucalmente castreveglìn) | |
| Sànto patrón | Santa Ma(r)ia 'Sunta | |
| Giórno festîvo | 15 aùstu | |
| Cartògrafîa | ||
  Castrevegliu | ||
.svg) | ||
| Scîto instituçionâle | ||
Castreveggiu (dìcciu ascì Castervëgio, intu dialettu lucàle Castrevégliu, Castrevéiju inta variante d'Èrli, Casterveiu inti dialetti da valà du Pennavaire, Castelvecchio di Rocca Barbena in italian) l'è un comüne da Ligüia con 'na pupulasiun de 169 abitanti (dàtti agiurnài au 2011).
Geugrafìa[modìfica | modìfica wikitèsto]
U l'è scituàu in ta Provinsa de Savuna, u fa parte da valà du Neva e u se tröva in te l'entrutera d'Arbenga. U l'è survastàu da-a Rocca Barbena e vixin a a Còlla du Scravaiùn dunde se pö ancù vegghe a ca' cantuniera. Castrevegliu u fa ascì parte di burghi ciù belli d'Italia.
Frasiui[modìfica | modìfica wikitèsto]
U g'ha poi trei frasiui: Vesérxe, Cascina d'Aiu (ciamà ascì Cascina d'Aggiu o d'Aiju, semplicemente "Agliu" lucalmènte) e u Gi(r)u de Löa.
Stoia[modìfica | modìfica wikitèsto]
A ciàssa du paìse
I lavaui in tu burgu
In lavaù
In ca(r)ùggiu du burgu
A frasiùn de Veserxe dau Castellu de Sücca(r)ellu
.jpg)
E urigini du primmu insediamentu sun datae au I seculu cumme ne dixan i ritruvamènti in t'à frasiun da Cascina d'Aiu dunde se tröva n'a necropoli rumàna. U burgu u l'è poi diventau feudo di Clavesana fundau e sviluppau da u XII seculu.
A partì da u XIV seculu[4] u cumènsa a pèrde impurtansa, pe a fundasiun, li vixin du feudu de Sücca(r)éllu, c'u divènta u növu séntru du marchesau e l'ingloba ascì i pusedimènti de questu burgu. Con u matrimòniu fra Enrico Del Carretto e Caterina Clavesana, figlia du marchese de Sücca(r)ellu, a rexidènsa di Del Carretto a divegne Castrevegliu.
Fra l'ànnu 1623 e u 1624[4] vegne 'cattàu da i Savoia che u portan sutta au sò ducàu, fin au 1672 [4] quande, doppu in asédiu duraüu e truppe da Repübbrica de Zena e rivàn in ta Val Neva, inglubandu cuscì quést'ürtima in ti territori pusedüi.
'Sti evénti i sun seguìi tra l'atru da 'n periudu dunde Sücca(r)ellu e Castrevegliu i cundivìddan a stéssa stòia; impurtànte ascì ricurdà (tra i vàri evènti) che in tu 1746 gh'éa stàu in asediu di austru-piemuntexi, ligàu a a guèra de sucesiùn austriaca, chi i sercavan de sulevà a pupulasiun du burgu cuntru a duminasiùn zenese. Quaxi sinquant'anni doppu, in tu nuvèmbre de l'ànnu 1795[4], püe u teritòiu castreveglin u vegne interessàu da i fàtti de guèra fra Fransa e Regnu de Sardegna (a l'epuca alléau cun l'Austria), dü(r)ante a Battaglia de Löa.
Cun a duminasiùn fransese u teritòiu du burgu u èntra a fà pàrte da u 2 dixembre 1797 in tu "Dipartimentu du Letimbru", cun capitàle Savùna a l'intèrnu da a Repübbrica Ligü(r)e, e da l'ànnu sucescìvu u và a fà parte du III Cantun (cun séde a Sücca(r)ellu); da u 1804 u 'sciòrbe ascì u municipiu de Vesérxe, istitüìu presedentemènte, intu 1797. Zà inglubàu diretamènte in te u Primmu Impéu Fransese da u 1815 u pàssa sutta a pruvinsa d'Arbenga du Regnu de Sardegna, e da u 1861 và a fà parte de l'Italia ünia. Da l'8 avrì du 1863 u pìglia u nòmme atuàle, cun u suffissu "di Rocca Barbena".[5]
Fra u 1973 e u 2008 u l'ha fau parte da Comunitài muntàna Ingauna e, fin au 2011 de quella du Punente Savunese.
Abitanti[modìfica | modìfica wikitèsto]
Evulusiùn demugràfica[modìfica | modìfica wikitèsto]
Abitanti censìi[6]
Minu(r)ànse furèste[modìfica | modìfica wikitèsto]
Segundu u ISTAT, a-u 31 dexembre 2014, a Castrevegliu ghe sun 10 rexidenti furèsti.
Pòsti de interesse[modìfica | modìfica wikitèsto]
U santuariu da Madonna de Grassie
U campanì da gexa da 'Sunta
U castellu vìstu da u burgu
Ingressu de l'uatöiu de Santa Maria Maddalena intu burgu
In atru ca(r)uggiu du séntru stòicu
A capeletta de San Giuseppe
.jpg)
Castélli[modìfica | modìfica wikitèsto]
• Castellu de Rocca Barbena, u l'è u castellu c'u dòmina u bùrgu, fàu custruì dai Clavesana atùrnu ai XI seculu, poi passàu in màn ai Del Carretto. Au mumentu u nu u l'è vixitàbile, ma u gh'è in senté, dìtu du "Castagnéu", c'u permette de ammi(r)à u panuàmma du paìse pasàndu atùrnu au castéllu. Dau 1997 u l'è de prupietài da famiglia di del Conte, chi i se premü(r)an de restauràlu. L'edifissiu u l'è fra l'atru culegàu a a lezenda du Bastiàn cuntrà(r)iu.[7]
Architetüe religuse[modìfica | modìfica wikitèsto]
A livellu religiùsu u teritòiu de Castrevegliu u l'è divìsu in 2 parocchie, üna c'a cröve u paìse (da 'Sunta) e l'àtra legà a a frasiùn de Vesérxe (dedicà a a madònna da néive).
• Gexa paruchiale de N.S.Assunta in tu burgu, cun l'ürtimu rifaciméntu du XVII seculu, in stìle ba(r)òccu.
• Gexa da Madonna da neive in ta frasiun de Veserxe, restau(r)à resenteménte, cun u presiùsu campanì c'u domina u paìse.[8]
• Santuariu N.S. de Grasie vixin au semite(r)iu, inisialmente dedicau a San Benardu. Ancöi u prèsènta ima strutüa a furma de cö presedüa da in pòrtegu picenin.
• Uatöiu da Santa Maria Maddaléna de u(r)igine tardu medievale cu u campanì a véglia. L'internu u l'è sobriu e cü(r)au, e u rapresènta e furme du baroccu lìgü(r)e.
• Capeletta de San Giuseppe, lungu u senté de Ilaria, pé anda versu Sücca(r)ellu a l'è stà edificà intu 1700.
Economia[modìfica | modìfica wikitèsto]
Prevàlentemènte agricula (survatüttu cultivasiùn de u(r)ìve) e türistica grasie anche a-a bandéa aranciun e a u ricunuscimentu de i Burghi ciü belli d'Italia.
Cultüa[modìfica | modìfica wikitèsto]
In ta letteratüa[modìfica | modìfica wikitèsto]
U burgu u l'è u prutagunista du rumansu Miracolo a Castelvecchio di Rocca Barbena de Ippolito Edmondo Ferrario, u cumpae poi in tu libbru noir Le albicocche de Cristina Rava e in La seconda vita de M. P. Bracari.
Dialettu Castreveglìn[modìfica | modìfica wikitèsto]
A Castervëgiu se pàrla in dialettu scimile a quélli di àtri paixi da valà du s-ciümme Neva, de stampu arbenganeise, faxènte parte du gruppu ligü(r)e séntru ucidentàle.
Enugastrunumìa[modìfica | modìfica wikitèsto]
Tipicu de quéstu paìse i sun i raviöi de buràxe, u cuniggiu au steccadù e ascì i frisciöi de meglie.[9]
Feste e fé(r)e[modìfica | modìfica wikitèsto]
• Ù paise di balocchi (urganisà da i Fiöi di Caruggi), cun i zöghi de 'na 'otta pé i matétti e labu(r)atòi vàrri.
• Castagnà in ùtubre, intu bùrgu cun e rustìe prepa(r)àe in sciü muméntu.
• Festa da 'Sunta, a se festezza ai 15 d'aùstu, a l'è a fèsta patrunàle du paìse.
• Paliu di àsi, festezàu antigamènte ai 15 d'agustu.
Aministrasiùn[modìfica | modìfica wikitèsto]
| Perîodo | Prìmmo çitadìn | Partîo | Càrega | Nòtte | |
|---|---|---|---|---|---|
| 24 zügnu 1985 | 6 zügnu 1990 | Ennio Ferrua | PSI | scìndicu | |
| 6 zügnu 1990 | 24 abrì 1995 | Gianni Beffa | lista sivica | scìndicu | |
| 24 abrì 1995 | 14 zügnu 1999 | Gianni Beffa | lista sivica | scìndicu | |
| 14 zügnu 1999 | 14 zügnu 2004 | Gianni Beffa | lista sivica | scìndicu | |
| 14 zügnu 2004 | 8 zugno 2009 | Maria Balbo | Uniti per Castelvecchio (lista sivica de séntru-destra) |
scìndicu | |
| 8 zügnu 2009 | 26 mazzu 2014 | Marino Milani | Uniti per Castelvecchio (lista sivica de séntru-destra) |
scìndicu | |
| 26 mazzu 2014 | 27 mazzo 2019 | Marino Milani | Lega Nord | scìndicu | |
| 27 mazzu 2019 | in càrega | Marino Milani | Lega Nord | scìndicu | |
Vie de Cumünicasiùn[modìfica | modìfica wikitèsto]
Castrevëgio u l'è cullegau cun Barestrin grasie a-a stradda pruvinciale 44, cun Arbenga grasie a-a SP582 du Colle de San Benardu e cun Bardenei pe a pruvinciale 52 du Scravaion. Caminandu pe u centru se pö razunze u Castellu de Sücca(r)ellu, mediànte u cuscì dïtu "senté de Ilaria".
Nòtte[modìfica | modìfica wikitèsto]
- ↑ Dàtu Istat - Pupulasiun rexidènte au 31 mazzu 2020.
- ↑ Clascificaçion sismica (XLS), in sce protezionecivile.gov.it.
- ↑ Legge 26 agosto 1993, n. 412, alegòu A, Tabélla di graddi/giórno di Comùn pe Region e Provinsa (PDF), in sce efficienzaenergetica.acs.enea.it, 1 màrso 2011, p. 151. URL consultòu o 25 arvî 2012.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 Enzo Bernardini, Borghi nel verde. Viaggio nell'entroterra della Riviera Ligure delle Palme, San Mauro (TO), Tipografia Stige, 2003.
- ↑ Regio decreto du 8 avrì 1863, in sce normattiva.it. URL consultòu o 14 màzzo 2021.
- ↑ Statìstiche I.Stat - ISTAT; URL consultàu o 28-12-2012.
- ↑ (IT) Castrevegliu e su sòu castéllu, in sce lavocedigenova.it. URL consultòu o 21 zùgno 2021.
- ↑ (IT) A Vesérxe u restauru da paruchiàle, in sce ivg.it. URL consultòu o 21 zùgno 2021.
- ↑ Castervegliu, ün di burghi ciü belli d'Italia, in sce borghipiubelliditalia.it. URL consultòu o 14 màzzo 2021.
Âtri progètti[modìfica | modìfica wikitèsto]
Wikimedia Commons a contêgne di inmàgine ò di âtri files in sce Castreveggiu
